Nieuws:110906 Vene politiek

{{Nieuws
|Heeft Toonnaam=Chávez is onmisbaar
|Heeft Locatie=Venezuela
|Heeft Datum Van Invoer=2011/09/07
|Heeft Afbeelding=Meeting-caracas-2011-president n.jpg
|Heeft Bijschrift=Chávez vorige maand
|Heeft Samenvatting=“Ik verzeker je dat ik snel weer met jullie in de voorhoede sta, blakend van gezondheid,” zei de Venezolaanse president Hugo Chávez zondag na zijn derde chemotherapie. Ruim twee maanden nadat de revolutionair bekendmaakte dat hij kanker had, doet hij alles om de ernst van zijn ziekte te bagatelliseren. Maar zijn kale hoofd, zijn opgezwollen gezicht en vooral zijn bedaarde toon contrasteren sterk met zijn bekende imago van de onoverwinnelijke, bulderende populist. De televisieshow “Hallo President”, zijn zondagse praatmarathon, maakt plaats voor een kort telefoontje vanaf zijn ziekbed.
|Heeft Hoofdpagina=Ja
}}
Chávez’ ziekte legt een bom onder de Venezolaanse politiek. De aard van zijn kanker is geheim, wat vermoedens versterkt dat het ernstig is. Daarmee is niet alleen het leven van een president in gevaar, maar ook het voortbestaan de “Bolivariaanse revolutie” die Chávez in 1999 inzette. Het “Socialisme van de 21ste eeuw” kent maar één grote leider, en dat is hij. Voor het eerst beseft Venezuela dat de man die al 13 jaar vrijwel onbedreigd regeert van het toneel zou kunnen verdwijnen. 

Dat is allereerst wennen voor de oppositie, die al jaren vruchteloos zoekt naar een formule om van Chávez af te komen. Ze vertegenwoordigt de helft van de bevolking maar is zo hopeloos verdeeldheid dat ze een dodelijke ziekte nodig heeft om hun vijand te verslaan. Ze weten dat de revolutie zonder Chávez als los zand uit elkaar kan vallen. Het is moeilijk voorstelbaar dat iemand anders dan hij de bont gekleurde revolutionaire familie bij elkaar kan houden. 

De grootste bedreiging voor de stabiliteit is dan ook niet de oppositie, maar de entourage van Chávez zelf, de kleurrijke waaier aan bewegingen, personages en organisaties. Ondanks pogingen om die samen te smelten binnen een eensgezinde Socialistische Eenheidspartij van Venezuela, de PSUV, is Chávez zelf de enige bindende factor. 

Toen hij in juni een maandlang naar Cuba ‘verdween’ voor de operatie, werden achter de schermen scheurtjes zichtbaar tussen radicale en meer pragmatische revolutionairen die elkaar geen hoofdrol gunnen. De eerste groep bezet belangrijke posten zoals het vicepresidentschap en Buitenlandse Zaken. Maar de tweede groep blijft van belang voor een electorale meerderheid. 

De ziekte markeert ook internationaal een breuk met vroegere vertrouwelingen. In juli gaf de linkse taalfilosoof en Chávez’ goede vriend Noam Chomsky voor het eerst kritiek op de concentratie van macht in de persoon van de president. Tekenend is de beslissing van de Duits-Mexicaanse socioloog Heinz Dieterich, vriend en een van de ideologen van Chávez “Socialisme van de 21ste eeuw”, die twee weken geleden definitief met hem brak. 

“We moeten een einde maken aan de interne verdeeldheid van kleine en grote baasjes die andere sectoren proberen te manipuleren,” zei Chávez om de zaak te sussen. “En wie daartoe niet in staat is, die kan uit de PSUV vertrekken.” Sindsdien is de situatie rustig, maar niet stabiel. Naast de vraag hoe levensbedreigend Chávez’ kanker is, is op korte termijn de van belang hoe hij de resterende chemotherapie zal doorstaan. Venezuela zinkt weg in een moeras van problemen. De economie krimpt als enige in de regio, de inflatie blijft torenhoog, geweld teistert de steden, de drugsmaffia heeft vrij spel. Een machtsvacuüm is het laatste wat Venezuela nu kan gebruiken. 

Op langere termijn kan de ziekte gevolgen hebben voor de presidentsverkiezingen eind volgend jaar. Chávez wil meedoen en tot 2031 president blijven, kanker of geen kanker. Hij heeft zelfs zijn toon gematigd om twijfelaars in zijn kamp te houden, en met succes. Terwijl het in de politieke omgeving van Chávez rommelt, neemt de steun van de gewone Venezolaan toe. Opiniepeilingen meten sinds zijn ziekte een stijging van zijn populariteit met 3 procent per maand.