Nieuws:120926 Venezuela politiek

|Heeft Afbeelding=IMG 0158.JPG

|Heeft Afbeelding=IMG 0158.JPG

|Heeft Bijschrift=Aanhangers van Chávez in Caracas

|Heeft Bijschrift=Aanhangers van Chávez in Caracas

|Heeft Hoofdpagina=Nee

|Heeft Hoofdpagina=Nee

}}

}}

“Capriles! Capriles!” Een dik opgemaakte vrouw met een poedel raakt helemaal buiten zinnen als de oppositiekandidaat langs komt rijden. Al uren van tevoren heeft de aanhang van Henrique Capriles zich opgesteld langs de Avenida Roosevelt, in het zuidwesten van de hoofdstad Caracas. Rijen dik staat het niet, maar de sfeer is goed. Campagnetijd is feesttijd in Venezuela. Er is muziek, er is koffie, er zijn vlaggen en: “Er is een weg”, zoals de boodschap luidt waarmee de campagne van de verandering als een tornado door het land toetert.  

“Capriles! Capriles!” Een dik opgemaakte vrouw met een poedel raakt helemaal buiten zinnen als de oppositiekandidaat langs komt rijden. Al uren van tevoren heeft de aanhang van Henrique Capriles zich opgesteld langs de Avenida Roosevelt, in het zuidwesten van de hoofdstad Caracas. Rijen dik staat het niet, maar de sfeer is goed. Campagnetijd is feesttijd in Venezuela. Er is muziek, er is koffie, er zijn vlaggen en: “Er is een weg”, zoals de boodschap luidt waarmee de campagne van de verandering als een tornado door het land toetert.  

De “weg” moet leiden naar het einde van wat de oppositie ziet als een nachtmerrie: de Bolivariaanse revolutie van Hugo Chávez, genoemd naar de negentiende-eeuwse bevrijder Simón Bolívar, in de praktijk een door Cuba geïnspireerd socialisme met landonteigeningen, nationalisering van bedrijven en centralisatie van macht en economie. Al ruim een decennium is de 58–jarige leider hun rivaal, zijn vertrek hun obsessie. Met stakingen kregen ze hem niet weg, mediaoffensieven, referenda, het werkte niet. Radicalen probeerden zelfs een staatsgreep, maar ook die mislukte. Verkiezingen liepen steevast uit op een nederlaag. De tegenstanders van de revolutie ontbeerden een goede kandidaat, een aansprekend programma en vooral: eenheid. Maar dat is veranderd.

De “weg” moet leiden naar het einde van wat de oppositie ziet als een nachtmerrie: de Bolivariaanse revolutie van Hugo Chávez, genoemd naar de negentiende-eeuwse bevrijder Simón Bolívar, in de praktijk een door Cuba geïnspireerd socialisme met landonteigeningen, nationalisering van bedrijven en centralisatie van macht en economie. Al ruim een decennium is de 58–jarige leider hun rivaal, zijn vertrek hun obsessie. Met stakingen kregen ze hem niet weg, mediaoffensieven, referenda, het werkte niet. Radicalen probeerden zelfs een staatsgreep, maar ook die mislukte. Verkiezingen liepen steevast uit op een nederlaag. De tegenstanders van de revolutie ontbeerden een goede kandidaat, een aansprekend programma en vooral: eenheid. Maar dat is veranderd.

“Dankzij de voorverkiezingen in februari is de oppositie nieuw leven ingeblazen,” zegt politicoloog Carlos Romero, die sympathiseert met de oppositie. “Er is weer eenheid, en voor het eerst is er ook een kans om te winnen.” Op 7 oktober zullen bijna 19 miljoen kiesgerechtigden voor zes jaar een nieuwe president kiezen. Chávez doet voor de vierde keer mee, hij wil tot 2031 aan de macht blijven. In de meeste peilingen staat hij op winst, maar het verschil met Capriles slinkt. In enkele enquêtes is de tegenkandidaat de eeuwige winnaar al gepasseerd.

“Dankzij de voorverkiezingen in februari is de oppositie nieuw leven ingeblazen,” zegt politicoloog Carlos Romero, die sympathiseert met de oppositie. “Er is weer eenheid, en voor het eerst is er ook een kans om te winnen.” Op 7 oktober zullen bijna 19 miljoen kiesgerechtigden voor zes jaar een nieuwe president kiezen. Chávez doet voor de vierde keer mee, hij wil tot 2031 aan de macht blijven. In de meeste peilingen staat hij op winst, maar het verschil met Capriles slinkt. In enkele enquêtes is de tegenkandidaat de eeuwige winnaar al gepasseerd.

Tientallen zwart bebrilde mannen op ronkende motoren met vlaggen en camera’s begeleiden Capriles’ praalwagen als bijen rond een honingpot. De kandidaat zelf zwaait beheerst om zich heen, beneden hem raakt het volk in vervoering. Een dame zwaait enthousiast terug maar ze wil niet voor de microfoon. “Dan verlies ik mijn baan,” roept ze verontwaardigd en keert zich om. Openlijke kritiek op de regering is hier niet handig voor je carrière. Een studente heeft minder scrupules. Ze is van de generatie die zich geen Venezuela zonder Chávez kan herinneren. “Toch weet ik dat ik dit helemaal niks vindt.” Bijna verliefd kijkt ze op naar haar langsrijdende held. “Hij heeft de kracht en de wil om dingen te doen, hij heeft dat in het verleden laten zien.”  

Tientallen zwart bebrilde mannen op ronkende motoren met vlaggen en camera’s begeleiden Capriles’ praalwagen als bijen rond een honingpot. De kandidaat zelf zwaait beheerst om zich heen, beneden hem raakt het volk in vervoering. Een dame zwaait enthousiast terug maar ze wil niet voor de microfoon. “Dan verlies ik mijn baan,” roept ze verontwaardigd en keert zich om. Openlijke kritiek op de regering is hier niet handig voor je carrière. Een studente heeft minder scrupules. Ze is van de generatie die zich geen Venezuela zonder Chávez kan herinneren. “Toch weet ik dat ik dit helemaal niks vindt.” Bijna verliefd kijkt ze op naar haar langsrijdende held. “Hij heeft de kracht en de wil om dingen te doen, hij heeft dat in het verleden laten zien.”  

Henrique Capriles Radonski is een politiek wonderkind dat ondanks zijn 40 jaar alle denkbare politieke en bestuursfuncties al heeft bekleed. De jurist was op zijn 27ste al voorzitter van het parlement. Later werd hij burgemeester, en weer later gouverneur van de staat Miranda, waar hij wegen aanlegde en investeerde in het onderwijs. Uiterlijk heeft hij veel weg van Mark Rutte; jong, energiek, goedlachs en vrijgezel. In februari won hij overtuigend de voorverkiezingen. De sociaaldemocraat vertegenwoordigt nu 22 partijen van links tot rechts. Samen schreven die een gemeenschappelijk, gematigd progressief programma voor een nieuw Venezuela.

Henrique Capriles Radonski is een politiek wonderkind dat ondanks zijn 40 jaar alle denkbare politieke en bestuursfuncties al heeft bekleed. De jurist was op zijn 27ste al voorzitter van het parlement. Later werd hij burgemeester, en weer later gouverneur van de staat Miranda, waar hij wegen aanlegde en investeerde in het onderwijs. Uiterlijk heeft hij veel weg van Mark Rutte; jong, energiek, goedlachs en vrijgezel. In februari won hij overtuigend de voorverkiezingen. De sociaaldemocraat vertegenwoordigt nu 22 partijen van links tot rechts. Samen schreven die een gemeenschappelijk, gematigd progressief programma voor een nieuw Venezuela.

Op basis van het aantal inwoners is Venezuela een middelgroot land in Latijns Amerika. Maar economisch telt het zwaar mee, dankzij de grandioze olievoorraden. Toch draait geen economie in de regio zo slecht als de Venezolaanse. De inflatie steeg vorig jaar naar ruim 27 procent, acht keer zoveel als buurland Colombia. Transparency International zette Venezuela bij de tien meest corrupte landen ter wereld, samen met Burundi en Turkmenistan. Criminelen hebben vrijspel. Volgens maatschappelijke organisaties – de regering geeft geen cijfers meer – kampt Venezuela met een van de hoogste moordcijfers ter wereld.  

Op basis van het aantal inwoners is Venezuela een middelgroot land in Latijns Amerika. Maar economisch telt het zwaar mee, dankzij de grandioze olievoorraden. Toch draait geen economie in de regio zo slecht als de Venezolaanse. De inflatie steeg vorig jaar naar ruim 27 procent, acht keer zoveel als buurland Colombia. Transparency International zette Venezuela bij de tien meest corrupte landen ter wereld, samen met Burundi en Turkmenistan. Criminelen hebben vrijspel. Volgens maatschappelijke organisaties – de regering geeft geen cijfers meer – kampt Venezuela met een van de hoogste moordcijfers ter wereld.  

Persoonlijk kreeg Chávez ruim een jaar geleden een harde klap in de vorm van een agressieve kanker -  al is de aard ervan nooit precies bekend gemaakt. Hij onderging twee operaties om tumoren te verwijderen en een chemokuur om eventuele uitzaaiingen voor te zijn. Zelf zegt hij genezen te zijn en tijdens de campagnes oogt hij inderdaad fit. Maar in Venezuela bestaan – vooral bij de oppositie – veel twijfels of de prognoses wel echt zo positief zijn.  

Persoonlijk kreeg Chávez ruim een jaar geleden een harde klap in de vorm van een agressieve kanker -  al is de aard ervan nooit precies bekend gemaakt. Hij onderging twee operaties om tumoren te verwijderen en een chemokuur om eventuele uitzaaiingen voor te zijn. Zelf zegt hij genezen te zijn en tijdens de campagnes oogt hij inderdaad fit. Maar in Venezuela bestaan – vooral bij de oppositie – veel twijfels of de prognoses wel echt zo positief zijn.  

“Dat paard is moe,” zegt Capriles op een persconferentie over Chávez. “Maar dit paard heeft energie.” De internationale pers luistert toe in het door een witte tent overdekte terras van zijn campagnekantoor. Het langs razende verkeer maakt hem moeilijk verstaanbaar. Capriles ontbeert het volume en het charisma van Chávez. Naast deze enorme, brullende leeuw oogt de oppositieleider als een tengere, verlegen muis die met zijn handen in elkaar voorzichtig zijn alternatief presenteert. Zijn voorbeeld is ex-president Lula da Silva die in Brazilië een evenwicht vond tussen stimulering van de economie en bestrijding van de armoede. Zijn speerpunten zijn de onveiligheid, de werkgelegenheid en de verzoening van bevolkingsgroepen die jaren lang tegen elkaar zijn opgehitst.

“Dat paard is moe,” zegt Capriles op een persconferentie over Chávez. “Maar dit paard heeft energie.” De internationale pers luistert toe in het door een witte tent overdekte terras van zijn campagnekantoor. Het langs razende verkeer maakt hem moeilijk verstaanbaar. Capriles ontbeert het volume en het charisma van Chávez. Naast deze enorme, brullende leeuw oogt de oppositieleider als een tengere, verlegen muis die met zijn handen in elkaar voorzichtig zijn alternatief presenteert. Zijn voorbeeld is ex-president Lula da Silva die in Brazilië een evenwicht vond tussen stimulering van de economie en bestrijding van de armoede. Zijn speerpunten zijn de onveiligheid, de werkgelegenheid en de verzoening van bevolkingsgroepen die jaren lang tegen elkaar zijn opgehitst.

“Het is een ongelijke strijd,” constateert Capriles. Chávez beschikt niet alleen over charisma maar ook over de bijna onuitputtelijke oliegelden om zijn campagne te financieren. Daarnaast domineert hij de media, waarvan alleen uitzonderingen nog in handen zijn van de oppositie. En zelfs die zijn verplicht om – onaangekondigd – hun programmering te onderbreken voor activiteiten van de president. Twee weken geleden werd een live verkiezingstoespraak van Capriles voor een menigte uit de ether gehaald voor een van verslag over de president die net op dat moment het Venezolaanse schooljaar ging openen.  

“Het is een ongelijke strijd,” constateert Capriles. Chávez beschikt niet alleen over charisma maar ook over de bijna onuitputtelijke oliegelden om zijn campagne te financieren. Daarnaast domineert hij de media, waarvan alleen uitzonderingen nog in handen zijn van de oppositie. En zelfs die zijn verplicht om – onaangekondigd – hun programmering te onderbreken voor activiteiten van de president. Twee weken geleden werd een live verkiezingstoespraak van Capriles voor een menigte uit de ether gehaald voor een van verslag over de president die net op dat moment het Venezolaanse schooljaar ging openen.  

Chávez belangrijkste kapitaal zijn de sociale programma’s voor de armen. “Hij is de kandidaat van de rijken,” zegt Chávez, “ik ben de kandidaat van de armen.” Miljarden afkomstig uit de olie-export besteedt hij aan studiebeurzen, kinderopvang, alfabetisering, voedselsubsidies en gezondheidszorg, programma’s die stuk voor stuk het stempel dragen van de revolutie. Capriles wordt weggezet als een “agent van het imperialisme” en een extreemrechtse vertegenwoordiger van de “bourgeoisie” die Venezuela regeerde voor Chávez aan de macht kwam. Hij zou een geheim economisch plan hebben om alle sociale programma’s af te schaffen zodra hij aan de macht komt.

Chávez belangrijkste kapitaal zijn de sociale programma’s voor de armen. “Hij is de kandidaat van de rijken,” zegt Chávez, “ik ben de kandidaat van de armen.” Miljarden afkomstig uit de olie-export besteedt hij aan studiebeurzen, kinderopvang, alfabetisering, voedselsubsidies en gezondheidszorg, programma’s die stuk voor stuk het stempel dragen van de revolutie. Capriles wordt weggezet als een “agent van het imperialisme” en een extreemrechtse vertegenwoordiger van de “bourgeoisie” die Venezuela regeerde voor Chávez aan de macht kwam. Hij zou een geheim economisch plan hebben om alle sociale programma’s af te schaffen zodra hij aan de macht komt.

“Tussen nu en 7 oktober zullen ze proberen de conjunctuur te gebruiken om het land te destabiliseren,” herhaalt Chávez voortdurend. Als ze winnen zou er zelfs een “burgeroorlog” kunnen uitbreken. Zorgen over de stabiliteit bij verlies van Chávez bestaan ook bij de oppositie en bij de buurlanden van Venezuela. “Nog moeilijker dan winnen is dat de eventuele winst wordt erkend,” waarschuwt Romero. Een vertrek van Chávez is niet opgenomen in de mogelijke scenario’s van de revolutie. Anderzijds kan een marginale winst van Chávez juist bij de oppositie leiden tot protesten over vermeende fraude. In beide kampen zijn radicale – en gewapende – sectoren die weinig op hebben met democratie en tolerantie.  

“Tussen nu en 7 oktober zullen ze proberen de conjunctuur te gebruiken om het land te destabiliseren,” herhaalt Chávez voortdurend. Als ze winnen zou er zelfs een “burgeroorlog” kunnen uitbreken. Zorgen over de stabiliteit bij verlies van Chávez bestaan ook bij de oppositie en bij de buurlanden van Venezuela. “Nog moeilijker dan winnen is dat de eventuele winst wordt erkend,” waarschuwt Romero. Een vertrek van Chávez is niet opgenomen in de mogelijke scenario’s van de revolutie. Anderzijds kan een marginale winst van Chávez juist bij de oppositie leiden tot protesten over vermeende fraude. In beide kampen zijn radicale – en gewapende – sectoren die weinig op hebben met democratie en tolerantie.  

Begin september vielen veertien gewonden toen aanhangers van Chávez en de oppositie met elkaar op de vuist gingen. De confrontatie vormde een exces, maar tekent ook de spanning en de polarisatie. Achter de vrolijkheid van de campagnes schuilt een grimmige strijd tussen twee totaal verschillende visies op het land. Als Capriles’ campagnestoet de hoek om draait, klinkt vanuit de hoogste verdiepingen van een hoog flatgebouw gefluit en gejoel. Uit de ramen hangen tientallen bewoners, zwaaiend met rode vlaggen – bij wijze van waarschuwing.

Begin september vielen veertien gewonden toen aanhangers van Chávez en de oppositie met elkaar op de vuist gingen. De confrontatie vormde een exces, maar tekent ook de spanning en de polarisatie. Achter de vrolijkheid van de campagnes schuilt een grimmige strijd tussen twee totaal verschillende visies op het land. Als Capriles’ campagnestoet de hoek om draait, klinkt vanuit de hoogste verdiepingen van een hoog flatgebouw gefluit en gejoel. Uit de ramen hangen tientallen bewoners, zwaaiend met rode vlaggen – bij wijze van waarschuwing.