Nieuws:121005 Venezuela verkiezingen

{{Nieuws
|Heeft Toonnaam=Spanning stijgt in Venezuela
|Heeft Locatie=Venezuela
|Heeft Datum Van Invoer=2012/10/05
|Heeft Afbeelding=IMG 0087.JPG
|Heeft Bijschrift=Henrique Capriles
|Heeft Samenvatting=Groot is de kans niet, maar het zou zondag zomaar kunnen gebeuren; het einde van de luidruchtige en “onoverwinnelijke” revolutie van de Venezolaanse leider Hugo Chávez. Zeker is dat zijn rivaal hem behoorlijk uit zijn slaap houdt.
|Heeft Hoofdpagina=Nee
}}
“Mijn familie liep altijd in rode T-shirts,” zegt de 25-jarige Angie Rivas. “Maar nu zien ze dat de toekomst ligt bij de oppositie.” Rivas woont in de arme volkwijk Macarao, al jaren exclusief terrein van president Hugo Chávez. Tot vandaag. Zondag mogen 19 miljoen Venezolanen bepalen of hij voor de vierde keer president wordt. De vorige drie haalde hij met gemak een meerderheid, maar dit keer zit de jonge oppositieleider Henrique Capriles hem op de hielen. 

De 40-jarige jurist Henrique Capriles Radonski wordt gezien als een politiek wonderkind. Ooit was hij het jongste congreslid, op zijn 27ste was hij parlementsvoorzitter, later werd hij burgemeester en gouverneur. Hij voerde een smetteloos beleid zonder enige zweem van corruptie. Zijn imago als kandidaat van de rijken en middenklasse bestrijdt hij met verve. De energieke nieuwkomer vertegenwoordigt 22 oppositiepartijen, die na jaren verdeeldheid en mislukte acties om Chávez weg te krijgen de handen ineen sloegen. “Er is een weg” luidt de leus waarmee hij het land door raasde, 280 dorpen en steden bezocht en zich ontpopte tot de man van de verandering. Want Chávez mag een revolutie leiden tegen het establishment; na veertien jaar is hij zelf de gevestigde orde. 

In die tijd centraliseerde hij de economie, onteigende grond en bedrijven, schold op de Amerikanen en de elite en trok alle macht naar zich toe als “leider van het volk”. Het volk dat hij blij houdt met goedkoop voedsel, gratis huizen en andere subsidies, mogelijk gemaakt door de riante olie-inkomsten waarmee hij ook zijn campagne betaalt. Het resultaat is een gepolariseerd land met 27 procent inflatie. Corruptie- en criminaliteitscijfers behoren tot de hoogste ter wereld. Het land bulkt van de olie maar de stroom valt voortdurend uit. Een hilarisch boekje van de oppositie telt 120 pagina’s vol “niet nagekomen beloftes”. Zelfs Chávez kan er niet meer omheen en smeekt zijn aanhang hem “de kans te geven een betere president te zijn”. 

Veel armen geven hem die kans graag, bang de sociale programma’s kwijt te raken, het goedkope voedsel, de gratis huizen en subsidies die Chávez uitdeelt onder de bevolking. Hij beschikt over de schier onuitputtelijke olie-inkomsten waarmee hij ook zijn campagne betaalt. Daarnaast beheert hij vrijwel alle media die de hele dag propaganda uitzenden. Nieuwe beloften maakt hij nauwelijks meer. Liever presenteert hij de verkiezingen als een oorlog tussen twee modellen; het socialisme en het “ranzige neoliberale kapitalisme van de bourgeoisie”. Chávez zoekt de confrontatie en noemt zijn rivaal een extreemrechtse wolf in schaapskleren, varken, politieke analfabeet, fascist, nazi en majunche, wat staat voor niksnut. Aan tolerantie heeft zijn verbale agressie weinig bijgedragen. Afgelopen weekeinde schoten chavistas drie oppositieleden dood. 

Capriles laat zich niet provoceren. Hij distantieert zich van Chávez’ sektarisme en presenteert zich als de kandidaat van alle Venezolanen, eenheid en respect: “Haat en verdeeldheid zullen tot het verleden behoren”. Zijn centrumlinkse verkiezingsprogramma staat vol sociale maatregelen en wijkt in dat opzicht weinig af van de filosofie van Chávez. Op jacht naar de stem van de armen benadrukt hij het niet zozeer “anders” te willen doen maar vooral “beter”, zonder de uitwassen zoals corruptie, misdaad en inflatie. Ook in zijn presentatie als volksjongen vertoont Capriles dezelfde populistische trekjes als zijn rivaal. Bij de massarally in Caracas verscheen hij zelfs gekleed in de nationale driekleur, een clowneske verschijning waar Chávez het patent op had. Dat hij een telg is uit een steenrijke ondernemersfamilie – daar zwijgt hij liever over.

Of het voldoende is voor een overwinning moet zondag blijken. De goed gesmeerde campagnemachine van Chávez concentreert zich op de logistiek om zoveel mogelijk aanhangers naar de stembus te krijgen. Het kamp van Capriles rekent zich rijk met de zwevende kiezer en viert nu al de overwinning – tegen beter weten in. Volgens de meeste peilingen loopt Capriles in op Chávez, maar hij passeert hem niet. “Chávez gaat het waarschijnlijk wel halen, maar het is wel de laatste keer,” zegt politicoloog Carlos Romero. Of de president de volgende verkiezingen haalt is überhaupt twijfelachtig. Chávez had het afgelopen jaar kanker en hoewel hij het thema uit de campagnes heeft weten te houden, zou hij nog steeds ziek zijn. “Een ding is zeker,” zegt Romero: “Capriles heeft Chávez flink laten schrikken.”